Ekonomi haberleri okuduğınızda, bir bankacı ile konuştuğunuzda, muhasebeciniz birşey istediğinde anlamakta zorlandığınız kelime ve terimler uçuşup duruyorsa kafanızda, aşağıdaki bilgiler çok işinize yarayacaktır.

FİNANS VE BANKACILIK TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ 

A:

Açık Piyasa İşlemleri (APİ) | Open Market Transactions | Hazine Terimleri : T.C. Merkez Bankası'nın para politikası hedefleri doğrultusunda piyasadaki likiditeyi kontrol etme amaçlı işlemleridir.

Açık Pozisyon | Short Position | Hazine Terimleri : Yabancı para borçların yabancı para alacaklardan daha fazla olduğu pozisyonu ifade eder. YP alacakların YP borçlardan yüksek olması ise kapalı pozisyon olarak ifade edilir. TL'de değer kaybı açık pozisyon için, TL'de değer artışı ise kapalı pozisyon için risk oluşturur.

ADAT | Muhasebe Terimleri : (Anapara*Gün sayısı*Faiz oranı(yıllık) / 100) şeklindeki faiz formülünün (anapara* gün sayısı / 100)'lük kısmını ifade eder. Özellikle borçlu cari hesaplar gibi faiz oranının değişken olduğu ve faiz oranı ile faize esas tutarın ayrı ayrı izlenmesi gerektiği yerlerde kullanılır.

Aktif Kullanım Oranı | Asset Utilization Ratio | Finansal Terimler (rasyolar) : Bir birim aktif başına elde edilen geliri ölçer. Aktif Kullanım Oranı = Toplam Gelirler / Ortalama Aktifler

Aktif Maliyet Esnekliği (AME) | Asset Cost Flexibility | Finansal Terimler (rasyolar) : Toplam giderlerin aktif büyüklüğüne göre değişkenliğini gösterir. Bankaların performan ölçümlemelerinde kullanılmaktadır, AME 'nin 1'den küçük olması bankanın etkin bir maliyet yönetimi yaptığını, AME'nin 1'e eşit olması sabit operasyon maliyetini, AME'nin 1'den büyük olması ise kötü bir maliyet yönetimini gösterir.
AME = Toplam Giderler*/ Ortalama Aktifler (Giderler içinde kambiyo zararları “net” olarak alınmalıdır.)

Aktif Kalitesi | Asset Quality | Finansal Terimler (rasyolar) : Kanuni takipteki kredilerin, toplam canlı kredilere oranı ile ölçülür.
Aktif Kalitesi = Kanuni takipteki krediler (Brüt) / ((Nakit Krediler (TL+YP) + Gayrinakdi krediler( T L + Y P ) )

Aktif Kârlılığı | Return on Assets (ROA) BSC | Finansal Terimler (rasyolar) : Bir birim aktif üzerinden ne kadar kâr edildiğini gösterir ve net kârın ortalama aktiflere bölümü ile hesaplanır. Bankaların en önemli performans ölçütlerinden biridir.
ROA= Net Kâr / Ortalama Aktifler

Aktif Müşteri | Active Customer | Bankacılık Ortak Terimleri : Bir bankanın segmentlere göre belirlemiş olduğu aktiflik kurallarına uyan müşterilerini ifade eder.

Amortisman | Depreciation | Muhasebe Terimleri : İşletmelerin bilançolarının aktifinde yeralan ve bir yıldan fazla kullanılmakta olan bina, makine, donanım gibi yıpranma ve değer kaybına tabi varlıkların yıllık aşınma ve eskime paylarıdır. Taşınır ve taşınmazlara ilişkin amortisman oranlarının tespit ve uygulama esasları Vergi Usul Kanunu’nda belirlenmiştir. 

Ana Banka Oranı | Wallet Share | Bankacılık Ortak Terimleri :  Müşterinin tüm bankacılık sektöründe kullandığı ürünler içinde o bankada kullandığı ürünlerinin oranını ifade eder.

Ana Ortaklık | Parent Company | Muhasebe Terimleri : Sermaye ve yönetim ilişkileri çerçevesinde, bağlı ortaklıkları, iştirakleri ve diğer ortaklıkları bulunan şirketlerdir.

Ana Sermaye | Primary Capital | Finansal Terimler : Sermaye Yeterlilik Rasyosunun bileşenlerinden biridir. Yeniden Değerleme Fonu dışında kalan özkaynaklardır.
Ana Sermaye = Ödenmiş Sermaye + Kanuni ve İhtiyari Yedek Akçeler + Muhtemel Zararlar Karşılığı + Bünyede Bırakılan Kâr + Dönem Kârı

B:

Bağlı Ortaklık | Subsidiary | Muhasebe Terimleri : Ana ortaklık tarafından hisselerinin doğrudan ya da dolaylı olarak %50'den fazlasına ya da aynı oranda oy hakkına veya yönetim çoğunluğunu seçme hakkına sahip olunan şirketlerdir.

Bağlılık (Sadakat) Endeksi | Loyalty Index | Bankacılık Ortak Terimleri : Müşteri veya çalışanların kuruma bağlılık düzeylerini, belli bir skala üzerinden ifade eden, birden fazla kriterin hesaplamaya dahil edilmesiyle bulunan rakamların oluşturduğu endekstir.

Bakiye Hacim | Outstanding Volume | Finansal Terimler : Bir ürünün, belirli bir tarih itibariyle bakiye tutarını ifade eder.

Bedelsiz Hisseler | Bonus Shares | Finansal Terimler : Yapılan yeniden değerleme ile bir anonim şirketin malvarlığındaki artışlar karşısında, mevcut hissedarlara, hisseleri oranında, bir ücret alınmadan dağıtılan hisselerdir.

Beta Katsayısı | Beta Coefficient | Finansal Terimler : Geriye dönük verilere dayanarak, belirli bir hissenin getirisi ile kote olduğu borsa endeksinin toplam getirisi arasındaki ilişkiyi ortaya koyan bir katsayıdır. Bir hisse için bulunan beta katsayısı, endeksin getirisine göre hissenin getirisinin ne seviyede gerçekleşeceğini gösterir. 1’den büyük bir beta katsayısı, ilgili hissenin getirisinin endeksin getirisinden yüksek olacağını gösterirken, 1’den küçük beta katsayısı hisse için, endeksin getirisinden daha düşük bir getiriye işaret etmektedir. Beta katsayısı şu şekilde formülize edilir:
b = (n∑xy - ∑x∑y) / (n∑x**- (∑x)**) - (** karesi anlamında kullanılmıştır.)
b = beta katsayısı
x = endeks getirisi (endeksin bir gün önceki değerine göre % değişimi)
y = hissenin getirisi (hissenin bir gün önceki değerine göre % değişimi)
n = geriye dönük derlenen x ve y değerlerinin sayısı

Bilanço | Balance Sheet - B/S | Muhasebe Terimleri : Bir ticari işletmenin belli bir tarihe göre düzenlenen ve o tarihte işletmenin tüm borç, alacak ve mali varlıklarını gösteren bir mali tablodur. Aktifler (alacaklar) ve pasifler (borçlar) diye iki kısımdan oluşur. Aktifte mevcutlar ile alacaklar pasifte ise borçlar ve özkaynaklar yer alır. Bir işletmenin aktif toplamı ile toplam borçları arasındaki fark, kurucuların işletmeye koyduğu özkaynakları oluşturur. Özkaynaklar bilançonun pasifine kaydedilir. Böylece bir bilançonun aktif ve pasif kısımları toplamı daima birbirine eşit olur.

Bileşik Faiz | Compound Interest | Finansal Terimler : Faiz hesaplamasında anapara ile birlikte, geçmiş dönemlerdeki faiz tutarının da anaparaya eklenerek artmasına dayanan, faize faiz yürütme yöntemidir.
Bileşik faiz oranı = [((1+(faiz oranı/YDS*))D S-1] x100 
DS= Dönem Sayısı (formülde yanındaki paranteze üstel olarak yazılır)
YDS=Bir yıldaki dönem sayısı
*Bileşik faiz, bir yılın tamamı için hesaplandığında, YDS ile DS eşit olur.

Bono | Bill | Hazine Terimleri : Bir tarafın bir diğer tarafa borçlu olduğunu kanıtlayan bir belgedir. Bonolar genellikle 1 yıldan kısa vadeli menkul kıymetlerdir.

BSMV | Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi | Muhasebe Terimleri :  Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi'nin kısaltmasıdır, Ülkemizde 13 Temmuz 1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu uyarınca finansal işlemlere dolaylı vergi olarak bu tarihten beri uygulanmaktadır. Kredi için alınan faiz üzerinden %5 olarak hesaplanarak Gelir İdaresi Başkanlığına aktırılmak üzere banka tarafından tahsil edilir.

Bugünkü Değer (NET) | Net Present Value | Hazine Terimleri : Gelecekte oluşacak olan bir değerin iskonto edilerek bugüne indirgenmiş değeridir.

Bünyede Bırakılan Kâr | Retained Earnings | Kârlılık Terimleri : Geçmiş yıllardan birikerek gelen ve dağıtılmadığı için özkaynakların içinde yer alan kârdır.

C - Ç - D:

Çapraz Kur (Parite) | Parity | Hazine Terimleri : Bir ülkenin parasına bir başka ülke parasıyla verilen değerdir.

Cari Oran | Current Ratio | Finansal Terimler (rasyolar) : Bir işletmenin cari aktiflerinin (nakit para ve normal olarak bir yıl içerisinde nakde dönüştürülebilmesi mümkün diğer likit, yarı-likit aktiflerin ve firmanın etkinliklerini sürdürmekte kullandığı varlıklar toplamının) cari borçlarına (firmanın normal olarak bir yıldan kısa süre içerisinde ödemesi gereken borçlarına) oranıdır. Bu oran, işletmenin kısa vadeli borçlarını karşılama gücünün bir göstergesi olarak kabul edilir.

Defter Değeri (Net) | Net Book Value | Muhasebe Terimleri : Amortismana tabi bir kıymetin, defter değerinden sözkonusu kıymete ilişkin birikmiş amortismanların düşülmesiyle bulunan değeridir.

Defter Değeri | Book Value | Muhasebe Terimleri : Bilançodaki aktif değerdir. Bu, sözkonusu aktifin satın alma değeri olabildiği gibi onun peryodik olarak belirlenen bir katsayı ile yeniden değerlenmiş değeri de olabilir. Defter değeri; aktifler piyasada pazarlanmadığında veya pazarlandığı halde fiyatının değişkenliği nedeniyle piyasa değerini kullanmanın çok büyük dalgalanmalara yolaçabileceği düşünüldüğünde kullanılır.

Defter Tutma | Book Keeping | Muhasebe Terimleri : Vergi Kanunumuza göre vergi yükümlüsü olan gerçek ya da tüzel kişiler ya gerçek ya da götürü usulde vergiye tabidirler. Gerçek usulde vergiye tabi olanların, defter tutma yükümlülüğü vardır. Yasal defterler işletmenin bulunduğu yerdeki bir notere tasdik ettirilmek zorundadır (tasdiki zorunlu defterler Vergi Usul Kanunu'nunda belirtilmiştir).

Değişken Faiz Oranı | Floating Interest Rate | Finansal Terimler : Sabit olmayan ve fikslenemeyen, dolayısıyla piyasa koşullarına bağlı olarak değişebileceği varsayılan faiz oranıdır.

Devalüasyon | Devaluation | Hazine Terimleri : Bir ülkenin ulusal para biriminin, ana para birimleri karşısında değer kaybetmesidir. 

Devlet Tahvili | Government Bond | Hazine Terimleri : T. C. Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilen, bir yıl ve daha uzun vadeli devlet iç borçlanma senetleridir. Değişken veya sabit faizli, kupon ödemeli veya iskontolu olarak ihraç edilirler.

Donuk Krediler | Problem Loans | Bankacılık Ortak Terimleri : Geri ödeme süresinin uzatılmasına, kredinin yenilenmesine veya olası diğer tedbirlere karşın tahsil olasılığı düşük olan, hareketsiz durumdaki kredilerdir.

Döviz Kuru | Exchange Rate | Hazine Terimleri : Yabancı paraların ulusal para cinsinden değeridir.

Döviz Sepeti | Currency Basket | Hazine Terimleri : Birden fazla para biriminin eşit veya farklı ağırlıklarından oluşturulan kompozisyonunun değeridir. TCMB, TL devalüasyon hızını enflasyon hedefine paralel olarak döviz sepeti bazında kontrol etmektedir.

Döviz Swapı | Currency Swap | Hazine Terimleri : İki para biriminin farklı iki vadede eşzamanlı alım ve satımıdır. Swap fiyatı, para birimlerinin arasındaki faiz farkıdır.

E - F:

Ekonomik Sermaye | Economic Capital | Finansal Terimler : İş alanlarına tahsis edilen sermayedir.

Eurobond | Eurobond | Hazine Terimleri : Kurumlar veya devletlerin ulusal para birimi dışında bir para birimi üzerinden ihraç ettikleri tahvillerdir. Uluslararası bir konsorsiyum aracılığıyla, birden fazla ülkede eşzamanlı olarak ihraç edilirler. Genellikle hamiline yazılı olarak çıkarılırlar ve ikincil piyasa işlemleri tezgahüstü piyasalarda gerçekleştirilir.

Evalüasyon | Evaluation | Muhasebe Terimleri : Sabit kur üzerinden banka kayıtlarına geçirilen YP cinsinden bilanço kalemlerinin, her ay sonunda cari kura göre düzenlenmesi işlemidir. Bankalar mali tablolarını TL üzerinden düzenlemek zorunda olduğundan, günlük işleyiş sırasında sabit kur üzerinden işlem gören hesapların ay sonlarında aktif-pasif denkliği sağlandıktan sonra bakiye verenleri, ilgili döviz cinsinin banka alış kuruyla çarpılır; bulunan rakamdan ilgili hesabın dövizli bakiyesi çıkarılır; elde edilen rakam, alacak bakiye veren hesaplarda alacağa, borç bakiye verenlerde ise borca kaydedilerek sözkonusu hesap evalüe edilmiş olur. Bir ayın sonunda yapılan evalüasyondan doğan fark, onu izleyen ayın ilk günü yapılan ters kayıtla iptal edilir, böylece tekrar sabit kur üzerinden işlem yapılmaya başlanır.

Faiz Riski | Interest Rate Risk | Hazine Terimleri : Bir finansal kuruluşun, piyasadaki faiz oranlarında olabilecek beklenmedik bir değişiklikten olumsuz etkilenme riskini ifade eder. Bu riskin ölçüsü, faize duyarlı aktiflerle faize duyarlı pasifler arasındaki farkın büyüklüğü ile doğrudan orantılıdır.

Faiz Geliri | Interest Income | Kârlılık Terimleri : Bir yatırımdan; miktarı, riski ve vadesiyle orantılı olarak kazanılan gelirdir.

Faiz Gideri | Interest Expense | Kârlılık Terimleri : Borç alınan paranın kullanımı için, borcun miktarına, riskine ve vadesine orantılı olarak tahakkuk eden giderdir.

Faiz Swapı | Interest Swap | Hazine Terimleri : Kredi değerliliği farklı iki firmanın, aynı tutarda fakat faiz koşulları değişik borçlarının gerektirdiği ödemeleri belli bir süre için takas etmeleri anlaşmasıdır.

Faizdışı Gelir | Non-Interest Income | Kârlılık Terimleri : Özellikle bankaların gelir sınıflandırmasında kullanılmaktadır, kuruluşun faiz dışında elde edilen gelirleri içeren kalemlerdir.

Faizdışı Gider | Non-Interest Expense | Kârlılık Terimleri : Özellikle bankaların gelir sınıflandırmasında kullanılmaktadır, kuruluşun faiz dışında ödediği gider kalemleridir.

Faize Duyarlı Aktifler (FDA) | Interest Sensitive Assets | Finansal Terimler : Sabit getirili olmayan ve dolayısıyla piyasa fiyatlarına bağlı olarak fiyatı değişebilen aktiflerdir.

Faize Duyarlı Pasifler (FDP) | Interest Sensitive Liabilities | Finansal Terimler : Fikse edilmemiş olan ve dolayısıyla piyasa oranlarına bağlı olarak fiyatı değişebilen pasiflerdir.

Faktoring | Factoring | Finansal Terimler : Kısa vadeli ticari alacakların devri esasına dayanan ve bu devir çerçevesinde işletmelere finansman, alacak garantisi ve tahsilat hizmeti sunulan bir finansman tekniğidir.

Finansal Rasyolar | Financial Ratios | Finansal Terimler : Bir kuruluşunun mali gücünü, performansını ve kredibilitesini ölçen finansal göstergelerdir.

Finansal Risk | Financial Risk | Finansal Terimler : Özkaynak dışındaki borçlanmaya bağlı olarak gelirlerdeki değişkenlik veya belirsizliği ifade eder. Daha yüksek oranda borçlanma daha yüksek finansal risk anlamına gelir.

Fırsat Maliyeti | Opportunity Cost | Finansal Terimler : Mevcut seçenekler arasından birinin seçilmesiyle, getirilerinden vazgeçilen öteki alternatiflerden dolayı uğranılan kayıpları ifade eder. Bir ürün yerine satın alınabilen başka ürün ve hizmetlerin miktarı ile ölçülür.

Fiyat Kazanç Oranı | Price Earnings Ratio | Finansal Terimler (rasyolar) : Hisse fiyatının, firmanın hisse başına elde ettiği gelire bölünmesiyle elde edilen sonuçtur. Bir firma kazancının piyasadaki göreceli değerini anlamak açısından iyi bir ölçüttür. FKO= Hisse fiyatı/ Hisse başına gelir

Fiyat Riski | Price Risk | Hazine Terimleri : Piyasa faiz oranlarındaki değişikliğe bağlı olarak, sabit getirili bir menkul kıymetin piyasa fiyatında oluşabilecek olumsuz değişmeleri ifade eder.

Fonlanan Ürünler | Funded Products | Finansal Terimler : Banka tarafından müşterilere satılan, bankanın aktiflerinde olan ve bankanın likiditesini kullandığı için fonlanması gereken ve dolayısıyla kaynak maliyeti yaratan ürünlerdir. Örneğin Nakit Krediler veya Menkul Kıymetler gibi

Fonlanmayan Ürünler | Non-Funded Products | Finansal Terimler : Banka tarafından müşterilere sunulan ancak banka likiditesini kullanmadığı için bilançosunda yer almayan, ücret ve komisyon getirileri olan ve aktif kârlılığını artırıcı rol oynayan ürün ve hizmetlerdir. Örneğin GAyrinekdi krediler, EFT ler gibi

Forward | Forward | Hazine Terimleri : Bir para biriminin başka bir para birimine karşı alış veya satışını ileri bir tarihte gerçekleştirmek üzere fiyat belirlenmesi ve sözleşme yapılmasıdır.

Futures | Futures | Hazine Terimleri : Organize piyasalarda bir finansal enstrümanın alış veya satışını belirlenen fiyat ve miktar üzerinden belli bir vadede gerçekleştirmek üzere yapılan sözleşmedir.

G - H:

Gap | Gap | Hazine Terimleri : Belirli bir vade diliminde faize duyarlı aktiflerle faize duyarlı pasifler arasındaki farktır.

Gayrinakdi Krediler | Non-Cash Loans | Bankacılık Ortak Terimleri : Likidite kullanmayan ancak potansiyel bir risk taşıyan, garanti veya kefalet türü taahhüt ve yükümlülüklerdir.

Getiri | Yield | Hazine Terimleri : Bir yatırımın kâr payının, yatırımın miktarına veya bir menkul kıymetin kazandırdığı faiz oranının, kağıdın fiyatına bölünmesiyle bulunan orandır.

Getiri Eğrisi | Yield Curve | Hazine Terimleri : Belli bir zaman kesitinde gözlenen, benzer risk sınıfındaki yatırım araçlarının değişik vadelerdeki yıllık verimlerinin grafiksel gösterimidir. Daha
uzun vadeli kağıtlar faiz oranları değişirse fiyat dalgalanmalarına daha fazla maruz kalacakları ve kısa vadelilerden daha az likit oldukları için, faiz oranlarının artması bekleniyorsa getiri eğrisi pozitif bir eğridir. Faiz oranlarında düşüş bekleniyorsa, getiri eğrisi negatiftir.

Getirili Aktifler | Earning Assets | Finansal Terimler : Faiz ve/veya evalüasyon geliri yaratan aktiflerdir.

Getirili Aktifler / Toplam Aktifler | Earning Assets / Total Assets | Finansal Terimler (rasyolar) : Faiz ve/veya evalüasyon getirisi olan aktiflerin toplam aktifler içindeki payını gösterir. Bu oran 1'e ne kadar yaklaşırsa getirili aktiflerin payı ve dolayısıyla aktif getirisi o kadar artar.

Halka Arz İşlemleri | Initial Public Offering (IPO) | Finansal Terimler : Daha önce sermayesini halka açmamış olan bir firmanın ilk kez hisselerinin menkul kıymet borsalarında alım satımının sağlanmasıdır.

Hareketsiz Hesaplar | Dormant Accounts | Bankacılık Ortak Terimleri : Son bir yıl içinde herhangi bir borç ya da alacak hareketi görünmeyen hesaplardır.

Hata Oranı | Error Rate BSC | Bankacılık Ortak Terimleri : Özellikle operasyon birimlerinde çalışanların yaptığı toplam işlemler içindeki hatalı işlemlerin oranıdır.

Hazine Bonosu | Treasury Bill | Hazine Terimleri : T.C. Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilen, bir yıldan kısa vadeli, genellikle itfa (vade) tarihindeki itibari (nominal) değeri üzerinden
piyasa faiz oranı ile iskonto edilerek fiyatı hesaplanan devlet iç borçlanma senedidir.

Hedging | Hedging | Hazine Terimleri : Bir alıcı veya satıcının, işini veya aktiflerini, fiyat dalgalanmalarına karşı korumak amacıyla aldığı önlemdir.

Hisse Başına Kazanç | Earnings Per Share | Finansal Terimler : Bir şirketin vergiden sonraki net kârının hisse sayısına bölünmesiyle elde edilir. Şirketlerin kârı mutlak rakam olarak büyük görülebilir fakat hissedarlar açısından önemli olan, hisse başına kârın ne olduğudur.

Hisse Senedi Fiyatı | Stock Price | Finansal Terimler : Belli bir hisse senedinin, işlem gördüğü borsadaki câri birim fiyatıdır.

Hissedarlara Yaratılan Katma Değer | Shareholders Value Added (SVA) | Finansal Terimler : Şirketlerin, hissedarlarına, yatırımlarına karşılık almak istedikleri asgari gelirin üzerinde kazandırdığı gelirdir.

Hukuki Takipteki Kredi | Loan Under Legal Follow-Up | Bankacılık Ortak Terimleri : Henüz "tasfiye olunacak alacaklar" hesabına alınmayan, dolayısıyla yasal karşılıkları da ayrılmayan ve (canlı) krediler hesaplarında izlenen, ancak çeşitli nedenlerle sorunlu hale geldikleri belirlenip müşteri ilişkileri ve teminat yapıları gözönüne alınarak bankaların hukuk birimlerince takip edilen kredilerdir.

I - İ:

İdari Takipteki Kredi | Loan Under Managerial Follow-Up | Bankacılık Ortak Terimleri : Henüz "tasfiye olunacak alacaklar" hesabına alınmayan, dolayısıyla yasal karşılıkları da ayrılmayan ve (canlı) krediler hesaplarında izlenen, ancak çeşitli nedenlerle sorunlu hale geldikleri belirlenip müşteri ilişkileri ve teminat yapıları gözönüne alınarak bankaların risk yönetimi birimlerince takip  dilen kredilerdir.

İhracat Faktoringi | Export Factoring | Bankacılık Ortak Terimleri : Yurtiçindeki satıcılara; yurtdışına yaptıkları satışlardan doğan alacakları için faktoring hizmeti verilmesidir.

İş Alanı | Line of Business (LOB) | Bankacılık Ortak Terimleri : Bankaların yönettiği ve sunduğu belli başlı ürün/hizmetlere ve hedef müşteri kesimlerine göre oluşturulan gruplamalardır.

İşe Alma Maliyeti | Hiring Cost | Kârlılık Terimleri : Bir tek çalışanın işe alım süreci içinde harcanan toplam operasyon maliyetidir.

İşlem Maliyeti | Transaction Cost | Bankacılık Ortak Terimleri : Bir işlemin gerçekleştirildiği yerin operasyon maliyetinden ve işlemin standart süresinden yola çıkılarak hesaplanan maliyetidir.

İşlem Hacmi | Transaction Volume | Bankacılık Ortak Terimleri : Bir işlemin, belirli bir zaman dilimi içindeki cirosudur.

İşlem Süresi | Process Cycle Time BSC | Bankacılık Ortak Terimleri : Niteliği gereği, banka içerisinde birden fazla birim ya da şubede çeşitli işlemleri kapsayan bir sürecin başlama ve bitiş zamanları arasında geçen toplam süre.

İştirak | Affiliate | Muhasebe Terimleri : Ana ortaklık tarafından hisselerinin doğrudan ya da dolaylı olarak uluslararası muhasebe standartlarına göre en az %20'sine, en fazla %50'sine veya aynı oranlarda oy hakkına sahip olunan şirketlerdir.

K - L:

Kaldıraç Oranı | Leverage Ratio | Finansal Terimler (rasyolar) : Bir şirketin, özkaynaklarına oranla ne kadar yabancı kaynak kullandığını gösterir.
Kaldıraç Oranı = Yabancı kaynaklar/ Özkaynaklar

Kanal | Channel | Bankacılık Ortak Terimleri : Ürün ve hizmetlerin müşterilere ulaştırıldığı çeşitli hizmet ve iletişim araçlarıdır.

Kanuni Takipteki Kredi | Loan Under Legal Action | Bankacılık Ortak Terimleri : Tasfiye olunacak alacaklar (170'li skontlar) defter-i kebir hesabında (müşteri hesap no.’ları itibariyle de 8'le başlayan hesaplarda) izlenen ve yasal karşılıkları ayrılmış bulunan kredilerdir.

Karşı Tarafın İflas Riski | Counterparty Risk | Bankacılık Ortak Terimleri : Anlaşma taraflarından birinin, iflası durumunda karşı tarafa olan tüm yükümlülüklerini yerine getirememe olasılığını ifade eden risktir.

Katkı Sermaye | Supplementary Capital | Finansal Terimler : Sermaye yeterlilik rasyosunun bir bileşenidir, banka bilançolarında izlenen bir veridir;
Genel Kredi Karşılığının, Takipteki krediler(Net) düşüldükten sonra kalan kısmı + Yeniden Değerleme Fonu + Alınan Sermaye Benzeri Krediler + Serbest Karşılıklar + Menkul Değerler Artıfl Fonu'ndan oluşmaktadır.

Kaynak Paçal Maliyeti | Weighted Average Cost of Capital | Finansal Terimler : Yabancı kaynaklarla özkaynakların, kuruluşun mali stratejisi doğrultusunda oluşturulan ağırlıkları oranında hesaplanan ortalama maliyetidir.
KPM= (Yabancı Kaynak Maliyeti x Yabancı Kaynak%)+(Özkaynak Maliyeti x Özkaynak%)

KKDF | Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu | Muhasebe Terimleri : Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu’nun kısaltmasıdır. Kredi için alınan faiz üzerinden %15 olarak hesaplanarak Gelir İdaresi Başkanlığına aktırılmak üzere banka tarafından tahsil edilir. Bu uygulama ülkemizde 1988 yılından bu yana uygulanmaktadır.

Komisyon | Commission | Bankacılık Ortak Terimleri : Bankanın sunduğu ürün ve hizmetler için aldığı, satın aldığı ürün ve hizmetler için ise ödediği ve işlem tutarının belli bir yüzdesi üzerinden
hesaplanan bedeldir.

Komisyon Oranı | Commission Rate | Bankacılık Ortak Terimleri : Ödenen ya da alınan komisyon tutarının, komisyona konu işlem tutarına oranıdır.

Konsolidasyon Yöntemi | Consolidation Method | Muhasebe Terimleri : Ana ortaklık ve bağlı ortaklıklara ait finansal tablolarda yeralan varlıklar, yabancı kaynaklar, özkaynaklar, gelir ve kârlar ile gider ve zararların bir bütün olarak birleştirilmesi ve daha sonra konsolidasyon ilke ve kuralları doğrultusunda gerekli düzeltmelerin yapılarak konsolide finansal tabloların hazırlanması yöntemidir.

Konsolide Finansal Tablolar | Consolidated Financial Statements | Muhasebe Terimleri : Ana ortaklığın ünvanı altında düzenlenen ve ana ortaklık ile bağlı ortaklığın ve kontrol gücü ana ortaklıkta olan iştiraklerin konsolidasyon yöntemi uygulanmak suretiyle varlıklar, yabancı kaynaklar, özkaynaklar, gelir ve kârlar ile gider ve zararlarını bir bütün olarak gösteren, iştiraklerin ise özkaynaklardan pay alma yöntemi uygulanarak eklenmesi suretiyle oluşturulan konsolide bilanço, konsolide gelir tablosu ve bu tabloların eki diğer konsolide finansal tablolar ile dipnotlarıdır.

Kontrol Gücü | Controlling Power | Muhasebe Terimleri : Ana ortaklığın, iştirak ya da bağlı menkul kıymet kapsamındaki şirketlerin yönetim çoğunluğuna sahip olma ya da yasa veya bir anlaşma sonucunda yönetim kararlarında tamamen etkin rol oynama gücüdür.

Kredi Riski | Credit Risk | Bankacılık Ortak Terimleri : Genel olarak borçlunun, aldığı borcu ödememe olasılığını ifade eder. Dış ticarette, karşı tarafın ödemeyi taahhüt ettiği paraya sahip olmaması durumudur. Sermaye riski, ödeme riski ve müşteri riski gibi terimlerle de adlandırılır.

Kredi Limiti | Credit Limit | Bankacılık Ortak Terimleri : Bankaların, müşterisine belli bir zaman dilimi içerisinde kullandırabileceği en yüksek kredi tutarıdır. Muhabir bankacılığı bağlamında ise, bir bankanın diğer bankaya kullandırabileceği en yüksek kredi tutarıdır.

Kredi Olanaklı Mevduat Hesabı (Kredili Mevduat Hesabı) | Overdraft Account | Bankacılık Ortak Terimleri : Hesap sahibine hesabında para olmasa dahi önceden belirlenmiş bir limite kadar belirli bir
faiz oranı üzerinden nakit kullanma imkanı tanıyan bir vadesiz mevduat hesabı türüdür. Her bankanın bu ürüne verdiği isim değişmekte olup temelde tek bir üründür.

Kullanım Getirisi | Return on Earning Assets | Finansal Terimler : Bilançonun getirili aktiflerinin faiz ve varsa kur getirilerinin ağırlıklı olarak hesaplanmış (paçal) getirisidir.

Kur Riski | Exchange Rate Risk | Hazine Terimleri : Döviz kurlarındaki herhangi bir değişikliğin, bilançonun döviz kompozisyonu nedeniyle kârlılığı olumsuz etkileme riskidir.

LIBOR | London Interbank Offered Rate | Finansal Terimler : Londra interbank piyasasında kısa süreli kredi verecek bankaların, mali itibarı en yüksek olan müşterileri durumundaki bankalardan talep
ettikleri faiz oranını ifade eder. Güvenilirlikleri daha düşük banka dışı müşterilere uygulanan faizler ise LIBOR'a bir marj eklenerek belirlenir. Güvenilirlik ne derece düşükse LIBOR'a eklenecek marj (kredinin maliyeti) o derece yüksek olur. LIBOR, günlük hesaplanır.

Likidite Rasyosu (Oranı) | Liquidity Ratio | Finansal Terimler (rasyolar) : İşletmelerin likit aktiflerinin toplam aktifleri içindeki payını gösterir. Likidite Oranı = Likit Aktifler / Toplam Aktifler

Likidite Riski | Liquidity Risk | Hazine Terimleri : Bir şirketin, taahhütlerini vadelerinde ödeyemeyecek şekilde nakit sıkışıklığına düşme riskidir.

Likit Aktifler | Liquid Assets | Finansal Terimler : Nakit olan veya en az kayıpla nakde dönüşebilen aktiflerdir.
Likit Aktifler= Kasa + Interbank + Bankalar + Menkul Kıymetler Cüzdanı + Mevduat Munzam Karşılıkları

M - N:

Makro Ekonomik Göstergeler | Macro Economic Indicators | Bankacılık Ortak Terimleri : Ekonomiye ait makro ölçekteki ortalama ve toplam değerleri gösteren verilerdir.
Bunlar; istihdam, ekonomik büyüme, enflasyon, üretim, tüketim, yatırımlar, ithalat ve ihracat gibi konulara ilişkin rakamsal göstergelerdir.
Mikro ekonomik boyutta ise gerçek veya tüzel kişilere yönelik mikro ölçekteki gelişmeler irdelenir.

Maliyet Gelir Rasyosu (Oranı) | Cost Income Ratio | Finansal Terimler (rasyolar) : Bir işletmenin gelire karşılık gelen gider miktarını ölçer.
Maliyet Gelir Oranı = Toplam giderler / Toplam gelirler
Burada kambiyo zararları, kambiyo kârlarından arındırılmış (net) şekliyle giderler içinde dikkate alınmalıdır.

Maliyetli Kaynaklar / Toplam Kaynaklar | Cost Bearing Liabilities / Total Liabilities | Finansal Terimler (rasyolar) : Faiz ve/veya devalüasyon maliyeti olan kaynakların toplam kaynaklar içindeki payını gösterir. Bu oran 1'e ne kadar yaklaşırsa, maliyetli kaynakların payı ve dolayısıyla işletmenin kaynak maliyeti o kadar artar.

Maliyetli Pasifler | Cost-Bearing Liabilities | Finansal Terimler : Faiz ve /veya devalüasyon gideri yaratan pasiflerdir.

Mevduat Munzam Karşılıkları | Reserve Deposits | Finansal Terimler : Bbankaların topladıkları mevduattan zorunlu olarak Merkez Bankası'nda bloke bir hesapta tutmak üzere ayırdıkları kısımdır.
Munzam karşılıklar getirisiz oldukları için bu zorunluluk, bankaların mevduat maliyetini artırıcı bir etki yaratır.

Mevzuat Riski | Regulatory Risk | Bankacılık Ortak Terimleri : Mevzuatta beklenmedik değişikliklerin kârlılığı olumsuz etkileme riskidir.

Mizan | Trial Balance | Muhasebe Terimleri : Yevmiye defterinden defter-i kebire aktarılan kayıtların doğruluğunu kontrol için düzenlenen cetveldir. Muhasebede bir kontrol aracı olarak kullanılır. Hesapların, tekrar incelenerek borç, alacak toplamları ve bakiyelerinin bir cetvelde topluca yazılmasıyla elde edilir. Yıl içinde, genellikle her ay düzenlenen bu cetvellere "geçici mizan", yıl sonunda düzenlenenlere ise "kesin mizan" denir.

Müşteri Grupları (Segmentleri) | Customer Segments | Bankacılık Ortak Terimler : Bankaların müşerilerini temelde bireysel, işletme (mikro işletme), kobi, ticari, kurumsal gibi gruplara ayırarak, müşteri ihtiyaçlarının karşılnması konusunda uzmanlaşmış ekiplerin doğru müşteri grupları üzerinde çalışmasını sağlayan bir kümeleme sistemidir. Daha detayında müşterilerin hacim ve işlem çeşitlerine göre de gruplara ayırabilmektedirler.

Müşteri Kârı | Customer Profitability | Bankacılık Ortak Terimler : Bankaların müşterilerinden elde ettikleri gelirlerden faiz maliyeti, ürün bulundurma maliyetleri, ürün ve işlemlerin hizmet maliyetleri gibi gider kalemleri düşüldükten sonra müşterinin bankaya kazandırdığı net geliri ifade eder.

Müşteri Kârlılık Rasyosu | Customer Profitability Ratio | Bankacılık Ortak Terimler : Müşteriye kullandırılan kaynak miktarına oranla müşteriden elde edilen kârdır.
Müşteri kârlılığı = müşteri kârı / müşterinin nakit riski

Müşteri Kaynaklı Maliyetsiz Pasifler | Customer Based Cost Free Liabilities | Finansal Terimler : Müşterinin banka ile olan ürün ilişkilerine dayalı olarak gerek o ürünlerle bağlantılı gerekse doğrudan bıraktığı ve bazı dönemlerde (çeşitli devlet kuruluşlarının) hesabında birkaç gün maliyetsiz olarak bekleyen fonlardır. Bunlar; BSMV, KKDF ve diğer tahsilatına aracılık edilen vergiler, kredi teminatları için verilen nakit blokajlar, bloke çekler için alınan bloke tutarları gibi örneklerden oluşmaktadır.

Müşteri Portföyü | Customer Portfolio | Bankacılık Ortak Terimleri : Bankaların satış/pazarlama birimlerinin sahip olduğu müşteri gruplarıdır.

Müşterinin Kullandığı Net Kaynak | Net Funding of the Customer | Bankacılık Ortak Terimleri : Müşteriye kullandırılan ortalama kaynak ile müşterinin yarattığı ortalama kaynağın farkıdır.

Nakit Akışı | Cash Flow | Finansal Terimler : Bir işletmenin belirli bir zaman dilimi içinde nakit tahsilat ve ödemelerini gösteren tablodur. Bir firmaya giren ve firmadan çıkan nakit hareketlerini ve firmanın likidite durumunu gösterir.

Net Faiz Marjı | Net Interest Margin (NIM) | Finansal Terimler (rasyolar) : Bir birim getirili aktif üzerinden ne kadar marjla çalışıldığını gösteren orandır.
NIM = Net faiz geliri / Ortalama getirili aktifler
| Operasyon Maliyeti | Operational Cost | Kârlılık Terimleri : Personel, amortisman, kira ve işletme gibi bir işletmenin operasyonunu sürdürebilmesi için ödeyeceği maliyetler kaleminin toplamıdır.

O - Ö:

Opsiyon | Options | Hazine Terimleri : Alıcısına, ödeyeceği prim karşısında bir yatırım aracının alım veya satımı konusunda hak, satıcısına ise bir yatırım aracının alım ve satımında zorunluluk getiren sözleşmelerdir.

Ödememe Riski | Settlement Risk | Bankacılık Ortak Terimleri : Tarafların, pazarlık sonucu kendi paylarına düşen ödemeyi yapamama riskidir.

Özel Maliyet Bedeli | Leasehold Improvement | Muhasebe Terimleri : Kira ile tutulmuş olan gayrımenkulleri genişletmek, bunların ekonomik değerini devamlı olarak artırmak amacıyla yapılan masraflarla, faaliyetin yapılması için kurulan tesisata ait aktifleştirilmiş giderlerdir.

Özkaynaklar | Stockholders' Equity | Finansal Terimler : Ödenmiş Sermaye + Kanuni ve İhtiyari Yedek Akçeler + Muhtemel Zararlar Karşılığı + Yeniden Değerleme Fonu + Bünyede Bırakılan Kâr + Dönem Kârından meydana gelir ve şirketlerin mali gücünün bir ölçütü olarak kabul edilir.

Özkaynak Çarpanı | Equity Multiplier (EM) | Finansal Terimler (rasyolar) : Toplam aktiflerin toplam özkaynaklara oranıdır, bir banka için mevcut özkaynaklarla yaptığı işlem hacmini gösterir.
Özkaynak Çarpanı = Toplam Aktifler / Toplam Özkaynaklar

Özkaynak Kârlılığı | Return on Equity (ROE) BSC | Finansal Terimler (rasyolar) : Belirli miktardaki bir özkaynağa karşılık ne kadar kâr edildiğini gösterir ve hissedarlar açısından yatırımlarının kârlılığını ölçer. ROE = Net Kâr / Ortalama Özkaynaklar

Özkaynak Maliyeti | Cost of Equity Finance | Finansal Terimler : Hissedarların, şirkete yatırım yapmakla katlandıkları maliyeti ifade eder ve sıfır riskli bir yatırımın getirisine genel bir risk primi ilavesiyle bulunur. Ke= Rf + v (Rm-Rf)
Rf= Piyasadaki sıfır riskli yatırım fırsatının getirisidir. Bu oran, genellikle en likit Hazine Bonosu faiz oranına eşittir.
v= Piyasa ortalamasına oranla Bankanın hisse fiyatının değişkenliği (volatilitesi).
(Rm-Rf)= Hazine Bonosu faizinin üstüne, hisse sahibinin talep edeceği risk primi v= 1 ise, özkaynak maliyeti referans orana (Hurdle Rate) eşittir.

P- R:

Para Piyasaları Pozisyonu | Money Market Position | Hazine Terimleri : Çoğunlukla bankaların likidite yönetimi için interbank ve bankalarla yapılan kısa vadeli fon alışverişinin net pozisyonunu gösterir.

Pazar Büyüklüğü | Market Size | Finansal Terimler : Belli bir sektörde veya segmentte bulunan tüm hedef kitlenin toplam adedidir. Pazar büyüklüğü kimi zaman pazardaki toplam iş hacmi olarak da (belli bir para cinsinden) ifade edilebilir.

Pazar Büyüme Oranı | Market Growth Rate | Bankacılık Ortak Terimleri : Ele alınan dönemde pazardaki hedef kitlenin sayısında meydana gelen artış oranıdır. Eğer pazar büyüklüğü toplam iş hacmi olarak ifade edilmişse, pazar büyüme oranı da ele alınan dönem için sözkonusu iş hacmindeki artış (genişleme, gelişme) olarak ifade edilebilir.

Pazar Payı | Market Share BSC | Finansal Terimler : Bir işletnemin ürün hacminin o ürünün pazardaki toplam hacmine oranıdır. Bankalar içinse bir bankanın ürün hacminin, tüm bankacılık sektöründeki ürün hacmine oranıdır.

Personel Devir Hızı | HR Turnover Rate BSC | Finansal Terimler : Belirli bir zaman dilimi içinde bir kuruluştan ayrılan çalışan sayısının, aynı zaman dilimi içindeki ortalama çalışan sayısına oranıdır.

Piyasa Değeri | Market Capitalisation BSC | Finansal Terimler : Tüm hisselerin menkul kıymetler borsasındaki değerlerinin toplamıdır ve şirketin piyasadaki değerliliğini ölçer.

Piyasa Değeri Rasyosu (Oranı) | Market Value Ratio | Finansal Terimler (rasyolar) : Şirketlerin bilanço yapılarına ve işlem hacimlerine göre piyasa değeri konusunda fikir verir.
PDR = (Piyasa Değeri) / (Toplam Aktifler + Piyasa Değeri - Özkaynaklar)

Piyasa Fiyatlarıyla Değerleme | Marking to Market | Hazine Terimleri : Yatırım araçları için piyasa fiyatlarıyla kâr-zarar değerlendirmesi yapılmasıdır. Menkul kıymetin hergün itibariyle piyasada oluşan fiyatlarla değerlendirmesidir.

Piyasa / Defter Değeri Rasyosu (Oranı) | Market to Book Ratio | Finansal Terimler : Piyasa değerinin, defter değerinin ne kadar üzerinde olduğunu gösterir ve yönetimin kattığı değeri ifade eder.
Piyasa/ Defter Değeri Rasyosu = Piyasa Değeri / Özkaynaklar

Portföy | Portfolio | Bankacılık Ortak Terimleri : Bir banka veya yatırım kuruluşunun fonlarını değerlendirdiği finansal ürünlerin toplamıdır. (Kredi portföyü, menkul kıymetler portföyü, gibi)

POS | Point of Sale | Bankacılık Ortak Terimleri : Üye işyerinin hesabı ile müşterinin hesabı arasında otomatik fon transferini gerçekleştirmek için kullanılan bir fon transfer aracıdır.

Reeskont Yöntemi | Accrual Method | Muhasebe Terimleri : Taraflar arasında yapılan anlaşmaya göre gelecek dönemlerde vadesi dolacak gelir ve/veya giderleri, ilgili oldukları muhasebe döneminin finansal tablolarına yansıtmak amacıyla kullanılan muhasebeleştirme yöntemidir. Bankalarda genellikle ay sonlarında ilgili ayın finansal tablolarını muhasebenin dönemsellik ilkesi çerçevesinde düzenlemek amacıyla yapılan reeskont işlemleri, ertesi ayın ilk iş günü ters kayıtla iptal edilir. Reeskont işlemi yasal yükümlülük doğurmaz.

Referans Gelir | Hurdle Income | Kârlılık Terimleri : Hissedarların, bir şirkete yaptıkları yatırımın karşılığı olarak kazanmak isteyecekleri asgari gelir düzeyidir.
Referans Gelir = Ekonomik Sermaye x Referans Oran

Referans Oran | Hurdle Rate | Kârlılık Terimleri : Sıfır risk taşıyan bir enstrümanın (en likit Hazine Bonosu) getirisine bir risk primi ilavesiyle ulaşılan orandır ve hissedarların, yatırımları
karşılığında almak istedikleri en düşük getiri oranını ifade eder.

Repo | Repurchase Agreement | Hazine Terimleri : Menkul kıymetlerin geri alma taahhüdü ile satımıdır. Bilanço dışında izlenen gayrinakdi bir yükümlülüktür.

Risk | Risk | Hazine Terimleri : Yatırım araçlarının beklenen getirilerini olumsuz etkileyebilecek olayların meydana gelme olasılığıdır. Risk terimi, aynı zamanda bankaların müşteriye verdikleri nakit kredilerin bakiyesi için de kullanılır.

Risk Ayarlı Getiri | Risk Adjusted Return | Hazine Terimleri : Bir yatırımın, beklenen veya beklenmeyen tüm risk ihtimalleri dikkate alındıktan sonra hesaplanan getirisidir.

Risk Derecelendirme | Risk Rating | Bankacılık Ortak Terimleri : Firmaların faaliyetlerini ve performanslarını etkileyebilecek iç ve dış etkenleri inceleyerek, sektörde ve faaliyetlerindeki konumlarını göstererek taşınan kredibilite riskini belirtmek için yapılan hesaplamalar sonucudur.

S - Ş:

Saklama (Muhafaza Etme) Riski | Custodian / Subcustodian Risk | Bankacılık Ortak Terimleri : Bir banka ya da başka bir kuruluş, bir yatırım şirketi adına nakit ya da başka likit değerleri saklama hizmeti verebilir. Buradaki risk, saklama hizmeti veren banka ya da kuruluşun, yatırım şirketi adına üstlendiği yükümlülükleri yerine getirememe olasılığıdır.

Satış Hacmi | Sales Volume | Finansl Terimler : Belirli bir zaman dilimi içinde gerçekleştirilen satışların toplam cirosudur.

Serbest Sermaye | Free Capital | Finansal Terimler : Bankalar için, bankacılık işlemlerine ayrılmış olan özkaynaklarıdır. Bu değerin yüksek olması, sermayesini bankacılık işlemlerine ayırdığını, düşük olması ise bankanın, sermayesini bankacılık işlemleri dışında kullandığını ifade eder.
Serbest Sermaye = Özkaynaklar–Sabit Kıymetler-İştirakler-Takipteki kredilerin varsa karşılık ayrılmayan kısmı

Sermaye Tabanı | Capital Base | Finansal Terimler : Bankalar için hesaplanı ve sermaye yeterlilik rasyosunun bir bileşenidir. Ana Sermaye ile Katkı Sermaye’nin toplamından, konsolide edilmemiş mali iştirakler, peşin ödenmiş giderler, ilk tesis giderleri, aktifleştirilmiş giderler, Türkiye’de faaliyet gösteren diğer bankalara verilen ‘sermaye benzeri krediler’ ve özel maliyet bedellerinin çıkarılmasından sonra kalan değerdir.

Sermaye Yeterlilik Rasyosu (Oranı) | Capital Adequacy Ratio | Finansal Terimler (rasyolar) : Bir bankanın, çeşitli risklerle bağlantılı olan ve öngörülmeyen kayıplarını karşılayabilme kapasitesini ölçen orandır. Gerekli olan sermaye miktarı, bankanın aldığı risklere göre değişir. Sermaye Yeterlilik Rasyosu, Sermaye Tabanı’nın; risk ağırlıklı varlıklar, gayrinakdi krediler ve yükümlülüklere bölünmesiyle bulunur. Bu rasyo, yasal olarak BDDK tarafından belirlenen sınır değerin altında olamaz.

Sorunlu Kredi | Bad Debt | Bankacılık Ortak Terimleri :Bankalar ve kredi veren kuruluşların takipteki kredileri ile donuk kredilerinin toplamıdır.

Sorunlu Kredi Tahsilat Oranı | Bad Debt Recovery Ratio BSC | Bankacılık Ortak Terimleri : Çeşitli nedenlerle sorunlu olarak belirlenmiş (takipteki krediler veya donuk krediler) kredilerin risk tutarı olarak ne kadarının tahsil edilebildiğini gösterir orandır. Belli bir dönem için yapılan tahsilat tutarının, aynı dönemdeki toplam sorunlu kredi riskine oranlamasıyla ölçülür.

T - U - Ü:

Tahakkuk Yöntemi | Realization Method | Muhasebe Terimleri : Taraflar arasında yapılan anlaşma gereğince nemalanma vadesi ya da faiz dönemi gelmiş olan gelir ve/veya giderlerin muhasebeleştirilmesi işlemidir. Borçlu cari şeklinde işleyen hesaplarda faiz tahakkuk dönemleri 31 Mart, 30 Haziran, 30 Eylül ve 31 Aralık'tır. Belli bir vade anlaşması bulunan (spot kredi, döviz kredisi gibi) kredilerde tahakkuk, anlaşılan vade sonunda, taksitli kredilerde ise herbir taksidin vade sonunda yapılır. Tahakkuk işlemi, yasal yükümlülük (vergi, fon, vb.) doğurur ve reeskont işleminin aksine, iptal edilmez.

Tahsil Edilmeyen Faiz Alacağı | Interest Receivable BSC | Bankacılık Ortak Terimleri : Tahakkuk ettirildiği halde tahsil edilemeyen faiz alacağını ifade eder; faiz reeskontları ve donuk kredilerden kaynaklanan faiz alacağı hariç tutulmuştur.

Tahvil | Bond | Hazine Terimleri : İhraç tarihi ile itfa tarihi arasında bir yıldan uzun bir süre olan bir bonodur. Tahviller özel şirketler, mali kuruluşlar veya hükümetler tarafından çıkarılabilir. Sabit getirili (devlet tahvilinde) olduğu gibi , faiz oranı belirli bir mali göstergeye de endeksli olabilir (TÜFE +20 gibi).

Tahvil Değerlemesi | Bond Evaluation | Hazine Terimleri : Bir tahvil, kupon ödemelerinin ve onu izleyen anapara ödemelerinin iskontolandırılması yoluyla değerlenir. İskonto oranı benzer risk ve vade için geçerli olan piyasa faiz oranıdır.

Takipteki Alacaklar Karşılığı | Provision for Non-Performing Loans | Bankacılık Ortak Terimleri : Tasfiye Olunacak Alacaklar hesabına aktarılan krediler için kâr/zarar hesabında gider olarak
ayrılan karşılık tutarıdır.

Takipteki Krediler | Non-Performing Loans | Bankacılık Ortak Terimleri : Kanuni takipteki krediler, hukuki takipteki krediler ve idari takipteki krediler toplamından oluşur.

TCMB Risk Santralizasyon Bilgileri | Central Bank Black List | Bankacılık Ortak Terimleri : Bütün bankaların belirli dönemler itibariyle, nezdlerinde kredi ilişkisi bulunan firmaların limit ve risklerini , karşılıksız çıkan çek keşidecilerine ya da protesto olan senet borçlularına ilişkin işlem bazında tutar, tarih vb. bilgileri bildirmesiyle, ayrıca SSK prim borcu, vergi borcu bulunanlar ve aleyhine dava açılmış ya da takip başlamış firmaların derlenmesiyle oluşan TCMB'deki veritabanının, tüm bankaların ortak kullanımına açılmasından oluşan bilgilerdir.

Teminat | Collateral | Bankacılık Ortak Terimleri : Borç verenin, verdiği borcun anapara ve faiziyle birlikte geri ödeneceğinin güvence altına alınmasını ifade eder. Hukuki anlamda kredinin
teminatı şahsi ya da ayni olabilir. Şahsi teminatın en önemli biçimi "kefalet", ayni teminatın ise "rehin" ve "ipotek”tir.

Ters Repo | Reverse Repo | Hazine Terimleri : Menkul kıymetlerin geri satma taahhüdü ile alımıdır. 

Toplam Gelirler | Total Revenues | Kârlılık Terimleri : Faiz gelirleri ile faiz dışı gelirlerin toplamını ifade eder.

Toplam Giderler | Total Expenses | Kârlılık Terimleri : Faiz giderleri ile faizdışı giderlerin toplamını ifade eder.

Ülke (Risk) Ratingi | Country Risk Rating | Finansal Terimler : Uluslararası gözetim şirketleri tarafından ülkelere mali güvenilirlik konusunda verilen değerlendirme notudur. Buna göre mali gücü
en iyi durumda olan ya da aldığı borcu geri ödemede çok yüksek bir güvenilirliğe sahip ülkeye 'A' notu verilir ; güvenilirlikteki azalmayla birlikte değerlendirme notu da 'A' dan 'B' ye doğru düşer. Değerlendirme notu düşürülen ülkelerin uluslararası mali piyasalardan kredi sağlamaları güçleşir, bu ülkeler için kredi faizleri yükselir.

Ülke Riski | Country Risk | Finansal Terimler : Belirli bir ülkede kredi verme ya da yatırım yapma riskidir. O ülkedeki ekonomik, finansal ve politik ortamın belirsizliğine (ya da istikrarına) göre hesaplanır.

V - Y - Z:

Valör | Value Date | Muhasebe Terimleri : Faizin başlangıç tarihini ifade eder. Yatırılan paralar için izleyen iş günü, çekilen paralar için de aynı gün valör olarak kabul edilir.

Verim Maliyet Farkı | Adjusted Interest Margin | Finansal Terimler (rasyolar) : Açık pozisyonun oluşturduğu maliyetin kaynak maliyeti olarak bulunan ayarlanmış faiz marjıdır.
VMF = (Net Faiz Geliri - Net Kambiyo Zararı) / Ortalama Toplam Aktifler

Verimlilik Rasyosu (Oranı) | Efficiency Ratio | Finansal Terimler 8rasyolar) : Net faiz gelirinin ne kadarının operasyonel giderlere harcandığını gösterir.
VR = ( Personel Gideri+ İşletme Gideri) /(Net Faiz Geliri - Net Kambiyo Zararı)

Verimlilik | Productivity | Muhasebe Terimleri : Üretilen ürün ve hizmetlerle onları üretmek için kullanılan kaynak girdiler arasındaki ilişkidir. Birim girdi başına üretim arttıkça, verimlilik
artışından sözedilebilir.

Yatırım Fonları | Investment Funds | Hazine Terimleri : Halktan katılma belgeleri karşılığı toplanan paralarla, belge sahipleri hesabına, sermaye piyasası araçları ile ulusal piyasalarda ve uluslararası borsalarda işlem gören altın ve diğer kıymetli madenlerden oluşan portföyü işletmek amacıyla kurulan mal varlığıdır.

Yeniden Değerleme | Revaluation | Muhasebe Terimleri : Bir şirketin aktifinde yeralan bina, arsa, demirbaş, makine, taşıt gibi sabit varlıkların enflasyon dolayısıyla piyasa değerlerinin çok
altında kalmış olan defter değerlerini piyasa değerlerine eşitleme işlemine denir. Bir hesap dönemi itibariyle yapılacak değerlemede esas alınacak yeniden değerleme oranı, her yıl Aralık ayı içinde Maliye Bakanlığı'nca Resmi Gazete’de ilan edilir.

İstiklal GÜNEŞ